De opruiming van natuurgebieden voor menselijke nederzetting, landbouwproductie en houtkap neemt voortdurend toe. Dit is een grote bedreiging voor alle soorten, omdat dieren in het wild ruimte nodig hebben om te overleven en te gedijen. Neushoorns zijn solitaire dieren die gewoonlijk schrikken voor menselijk contact of interferentie. Mannetjes en vrouwtjes leven alleen en vereisen een vrij groot gebied om te grazen en te leven. Maar als hun individuele territoria worden uitgeput worden deze dieren gedwongen elders te zoeken naar een geschikte plek om te leven.
Vele landen hebben hun neushoornpopulaties in zijn geheel verloren, deels als gevolg van verlies van leefgebieden: Burkina Faso, Ivoorkust, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Tsjaad, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan, Pakistan, Bhutan, Bangladesh, Vietnam, Myanmar, Thailand, Cambodja en Laos. Maleisië komt op 25 mei 2019 met een artikel waarin ze schrijven dat ze het gevecht tegen het uitsterven van de Sumatraanse neushoorn verloren hebben.
Wanneer je spreekt over verlies van leefgebied spreek je van twee termen. De push- factor , verwijst naar omstandigheden binnen het huidige habitat die hen dwingt te vertrekken , de dieren worden naar een ander gebied geduwd. Factoren die dit veroorzaken zijn onvoldoende voedsel of water, stropers die een gebied binnen dringen, landbouw of ontbossing in hun leefgebied. De pull- factor , verwijst vaan externe elementen die hen wegtrekken van de natuurlijke habitat naar een ander gebied. Factoren die dit veroorzaken zijn gebieden waar voedsel of water gemakkelijker te bereiken is dan de natuurlijke vegetatie om hen heen , bijvoorbeeld een naastgelegen boerderij.
Ontbossing is een van de belangrijkste oorzaken van verlies van leefgebied. Het ontbossen maakt ruimte voor boerderijen en daarmee landbouw, huizen en industrie. De dieren in deze gebieden worden gedwongen te vluchten en elders te zoeken naar voedsel , onderdak en veiligheid. Velen zijn niet succesvol en sterven. Ontbossing is niet enkel voor dieren een probleem, maar opruiming van een gebied voor landbouwdoeleinden zorgt er ook voor dat een bestaande vegetatie volledig wordt veranderd of vernietigd. Dit verandert het gehele ecosysteem van een gebied , dat geheel ontdaan wordt van al zijn natuurlijke inwoners en variëteit. Het verlies van zelfs een diersoort in een gebied, zoals de neushoorn, kan een rimpeleffect hebben op de andere planten en dieren die daar leven. De zwarte neushoorn eet toppen van struiken en bomen die daardoor gecontroleerd groeien en woekering voorkomt. Dit komt andere plantensoorten weer ten goede. Zonder de zwarte neushoorn zal bepaalde vegetatie verstikken door gebrek aan snoei. Een klein voorbeeld van het belang van een enkele neushoorn binnen zijn ecosysteem.
Het verlies aan leefgebied geeft momenteel voor de Sumatraanse , Javaanse en Indische neushoorn de grootste problemen. De lage populatie dichtheid en het steeds verder moeten verplaatsen om voedsel te zoeken zorgt ervoor dat neushoorn vrouwtjes en mannetjes elkaar nauwelijks meer treffen en er geen nageslacht ontstaat. Ook het verplaatsen van neushoorns naar veiligere gebieden wordt door het verlies aan leefgebied steeds moeilijker. Neushoorns bevinden zich in specifieke gebieden voor hun eigen bescherming , het gedwongen vertrek uit deze gebieden kan een verhoogd gevaar betekenen in termen van stroperij. Het is absoluut noodzakelijk dat we alles doen wat binnen onze macht ligt om leefgebieden te behouden en zo neushoorns te beschermen.
